حضرت آیتالله سبحانی، در ادامه سلسله مباحث تفسیر سوره زمر، در مدرسه مجتمع آموزش عالی فقه(حجتیه) قم با اشاره به ابعاد این سوره ،گفتند: در آیه هفتم سوره زمر " إِن تَکْفُرُوا فَإِنَّ اللَّهَ غَنِیٌّ عَنکُمْ وَلَا یَرْضَی لِعِبَادِهِ الْکُفْرَ وَإِن تَشْکُرُوا یَرْضَهُ لَکُمْ وَلَا تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَی ثُمَّ إِلَی رَبِّکُم مَّرْجِعُکُمْ فَیُنَبِّئُکُم بِمَا کُنتُمْ تَعْمَلُونَ إِنَّهُ عَلِیمٌ بِذَاتِ الصُّدُورِ" خداوند به مسایلی اشاره می کند که نخستین آن، مشیت الهی و عدم نیاز خدا به عبادت بندگان است. خداوند نه از کفر و نه از عبادت بنده خود متضرر و یا منتفع می شود و دلیلی هم ندارد کسی فکر کند که با این عملش بر خدا منتی دارد.
این مرجع تقلید بیان کردند: در دومین محورنیز خداوند بیان می کند که مشیت الهی این نیست که به کفر بندگانش راضی باشد؛ در این بخش از آیه خداوند منظورش آن است که این مسئله از جانب جبر خدا نیست.
ایشان ادامه دادند: اگر انسان راه کفر و یا راه صلح و خداپرستی را انتخاب کند، خداوند هم همان را برایش منظور میکند؛ پس از آن که انسان راهش را مشخص کرد، مشیت خداوند هم بر همان مشیت فرد راضی می شود، یعنی چیزی در دستگاه الهی با زور و اجبار انجام نمی شود.
کودک و یا دیوانه قاتل
حضرت آیت الله سبحانی خاطرنشان کردند: خداوند در محور بعدی این آیه بیان میکند کسی بار گناه کسی را در روز قیامت به دوش نمی کشد و خداوند هم گناه کسی را بر گردن دیگری نمیاندازد؛ ولی شاید در اینجا این سوال پیش آید که چرا وقتی بچه و دیوانهای فردی را می کشد دیه او را باید عاقله او بدهند؟
ایشان افزودند: جواب این است که پرداخت دیه از حیث کشیدن بارگناه او نیست، بلکه به سبب اعانه و مساعدت به کودک است و این در حالی است که خون آن فرد محترم است و باید دیه آن پرداخت شود.
نماز و روزه قضای والدین
این مرجع تقلید در ادامه با اشاره به مسئله نماز و روزه قضای والدین، گفتند: ممکن است سئوال شود که چرا نماز و روزه قضای والدین بر عهده فرزند بزرگ است؛ در اینجا نیز این مسئله به دلیل قدردانی فرزند از زحمات والدین است وگرنه گناهش به گردن خود آنهاست.
معظم له ادامه دادند: محور چهارم آیه نیز بیان میکند که خداوند از ریز و درشت اعمال ما خبر دارد و پیش از آن که عملی به رفتار تبدیل شود خدا از آن باخبر است. در اینجا نیز ممکن است این سئوال پیش بیاید که چرا خداوند گفته است که من از سینه شما باخبرم.
ایشان تصریح کردند: در اینجا سینه به عنوان عضو ادراکی در نظر گرفته شده است نه این که منبع ادراک باشد به همین دلیل است که هر خیر و شری که برای انسان پدیدی می آید این عضلات منقبض و مبسط می شود.